İş Sağlığı ve Güvenliği Programı

İş Sağlığı ve Güvenliği Ön lisans Programı

   

           T.C.

FIRAT ÜNİVERSİTESİ

Keban Meslek Yüksekokulu

Mülkiyet Koruma ve Güvenlik Bölümü

İş Sağlığı ve Güvenliği Ön lisans Programı

 

1. AMAÇ VE GEREKÇE

1.1. Programın Amacı

          Programın amacı çalışma alanında üst düzey yönetici ile işçi ve teknisyen arasında bulunan, teknisyenden ziyade teorik bilgiye, mühendisten ziyade uygulama becerisine ve İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği konusunda genel bilgilere sahip İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği teknikeri unvanında ara eleman yetiştirmektir.

          Avrupa Birliği Süreci Uyum yasaları çerçevesinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayımlanan "İş Güvenliği İle Görevli Mühendis veya Teknik Elemanların Görev, Yetki ve Sorumlulukları ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik" le işyerlerinde iş güvenliğinden sorumlu mühendis ve teknik elemanların istihdamını zorunlu kılmaktadır.

          Bunun yanı sıra işyerlerinde risklerin minimize edilerek sağlıklı ve güvenli bir ortam yaratılması, tehlikelerin kaynağında yok edilmesi, çalışan insanın bu ortamda tüm dikkatini işine  vererek işçi ve fabrika iş veriminin artırılması, herhangi bir kaza sonucu yasal, vicdani ve mali sorumlulukları en aza düşürülmesi ve bu sayede işletmenin kârlılığını artırarak ülke ekonomisine katkıda bulunmak da İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Programı’nın amaçları arasındadır.

          Dünya Sağlık Örgütü, çalışan sağlığı ve güvenliğini; " çalışanların fiziki, ruhsal ve sosyal durumlarının en üst düzeye taşınması, sağlıklarına gelebilecek zararların önlenmesi için koruma yöntemlerinin uygulanması, kişinin işine ve işin kişiye uygunlu" olarak tanımlamaktadır. Uluslararası Çalışma Örgütü’nün tahminlerine göre dünyada 1.2 milyarı kadını olmak üzere 3 milyar civarında bir iş gücü mevcuttur. Çalışma hayatında yapılacak her iyileştirmenin dünya üzerindeki herkesi yakından ilgilendirdiğinden çalışma hayatının, istihdam, çalışma şartları, sosyal güvenlik, mesleki eğitim, iş sağlığı ve güvenliği gibi birçok önemli bileşenden oluşmaktadır. Bu bileşenler arasında iş sağlığı ve güvenliği ayrı bir öneme sahiptir.

          Dünyada her gün yaklaşık 1 milyon iş kazası yaşanmakta, bunun da dünya ekonomisine toplam gayrisafi millî hasılanın yüzde 4’ü kadar bir maliyet oluşturmakta, Bunun da ötesinde iş kazası ve meslek hastalıkları sonucu her yıl 2.3 milyon insan maalesef hayatını kaybetmekte, çok daha fazla insan ise sakat kalmaktadır.

          Fırat Üniversitesi Keban Meslek Yüksekokulu olarak; Sağlıklı ve sürdürülebilir bir iş gücü arzı oluşturmak, çalışanların yaşam kalitelerini yükseltmek, işletmelerimize verimliliği artırmak ve üretim kalitemizi geliştirmek için iş güvenliğini artıracak adımların en başında olan İş Sağlığı ve Güvenliği eğitimlerini vermek üzere; "İş Sağlığı ve Güvenliği" ön lisans programının açılması hedeflenmektedir.

1.2. Programın Gerekçesi

          Öğrencilerimize en iyi iş fırsatlarına kavuşturacak eğitim politikasını izleyerek, başarı kazanmak, güven ve saygıya dayalı ilişkiler kurmak, her alanda yaşama katkıda bulunmak, her şeyden önce kendi yaşamlarını anlamlı kılmak için açmayı hedeflediğimiz "İş Sağlığı ve Güvenliği" ön lisans programlarının; kamu, özel sektör, eğitim kurumları ve öğrenciler tarafından kabul görmesinin başlıca gerekçeleri aşağıdaki şekilde sıralanabilir:   

          27 Kasım 2010 tarihinde 27768 sayılı yönetmenlikle "İş Sağlığı ve Güvenliği Programı" mezunları teknik eleman olarak kabul edilmeleri.

          C Sınıfı İş Güvenliği uzmanlık belgesini, mühendislerle aynı haklara sahip olarak, sertifika eğitimi ve sınavında başarılı olmak koşuluyla almalarına imkân sağlanması.

          Mühendis ve Mimarlarla aynı sürelerde ve sınavlarla B ve A uzmanlık belgesi alma hakkının verilmesi.

          Yeni İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile iş kazası ya da meslek hastalığı meydana gelmeden tüm çalışanların önleme kültürü anlayışı ile çalışma hayatında sağlık ve güvenliklerinin eğitim, bilgilendirme yükümlülüklerini düzenlemeleri belirleyerek, iş sağlığı ve güvenliği alanında tazmin kültüründen çok, önleme kültürünün oluşmasına katkı sağlanması.

          İş Sağlığı ve Güvenliği kültürünün oluşumunda temel etken olan eğitim ve bilgilendirmenin desteklenmesini amaçlayan kanun koyucu, yasada İş Sağlığı ve Güvenliğine ilişkin öğretici, eğitici programları zorunlu kılınması.

          İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için ara elemana ihtiyaç olması.

          İş kazaları ve işe bağlı hastalıkların yol açtığı can, mal ve iş gücü kayıplarının en aza indirilmesi ile ilgili yönetmenliklerin iş yerlerinde uygulanması, takibinin yapılması ve kayıt altına alınması süreçlerinde, "İş Sağlığı ve Güvenliği Programı" mezunlarının yetkilendirilmiş olmaları.

          Kamu kurum ve kuruluşları, organize sanayi bölgeleri ile Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler tarafından, işyerlerine iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sunmak üzere kurulan Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri dâhil, tüm işyerlerinde istihdam edilme imkânlarının olması.

          İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin alınmasını konularında teknik elemana ihtiyaç olması.  

          Fırat Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi bünyesinde İş Güvenliği Uzmanlığına Giriş Sınavlarına yönelik, İş Sağlığı ve Güvenliği kurslarının veriliyor olması.

Devlet üniversiteleri bünyesinde bulunan 81 örgün eğitim programlarında doluluk oranı %85 olması.

2. PROGRAMININ UYGULANMASINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR

         Öğretim Programı; bilimin evrensel ilkeleri, AB ve ulusal yeterlikler çerçevesi, mesleki ve teknolojik gelişmeler ile Yüksek Öğretim Kurumlarının ilgili mevzuat hükümlerine göre uygulanmaktadır.

         Programda uygulanacak meslek dersleri ve seçmeli dersler belirlenirken; sektör talepleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün "İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkındaki Yönetmelik" kriterleri, bölgesel ihtiyaçlar, eğitim kurumumuzun koşulları ve öğrenci yönelimleri dikkatte alınarak hazırlanmıştır.

            Mülkiyet Koruma ve Güvenlik Bölümü altında açılaması düşünülen İş Sağlığı ve Güvenliği Ön lisans Programındaki derslerin yürütülmesi ile ilgili Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından yetkilendirilmiş "İşyeri Hekimliği ve İş Güvenliği Uzmanlığı Eğitici Belgesi "ne sahip bir öğretim elemanın yanı sıra, inşaat, elektrik, biyoloji ve işletme branşlarında dersleri yürütebilecek öğretim elemanı mevcuttur.   

3. PROGRAMDA YER ALAN DERSLER

3.1. Zorunlu Dersler

         YÖK veya Yüksek Öğretim Kurumları tarafından belirlenen ve tüm programlar için zorunlu olan dersler ile bölüm ve/veya program için temel ve ortak yeterlikleri kazandırmayı hedefleyen derslerdir.

3.2. Meslek Dersleri

         Mesleğe ilişkin yeterlikleri kazandırmaya yönelik derslerdir.  Meslek dersleri, yeterlik tablosuna göre eğitim kurumlarınca ilgili mevzuat çerçevesinde ders planından seçilerek uygulanacaktır.

3.3. Seçmeli Dersler

         Öğrencinin bireysel gelişimi ve yaşam kalitesinin artırılması, sektörel ve bölgesel ihtiyaçlar, eğitim kurumunun koşulları ve öğrencinin istihdamına katkıda bulunacak ilave yeterliklerin kazanılması, disiplinler arası çalışmalar vb. durumlar dikkate alınarak ilgili program ya da diğer programlardaki derslerden seçilecektir.

3.4. Staj Değerlendirme

         Öğrencilerinin iş hayatı ile tanışıklıklarını sağlamak, öğrenimleri süresince edindikleri teorik bilgi ve becerileri iş hayatında pratiğe çevirerek güçlendirmek, doğru karar verme yeteneklerini geliştirmek ve uygulamaya yönelik deneyim kazanmalarını sağlamak amaçlarını taşıyan, fiilen uygulanması zorunlu bir eğitim çalışmasıdır. 

4. PROGRAMLARI İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER

4.1. Bölüm

       Mülkiyet Koruma ve Güvenlik Bölümü

4.2. Ön Lisans Programı

       İş Sağlığı ve Güvenliği Ön lisans Programı

4.3. Giriş Koşulları

       YÖK’ün ilgili mevzuatı doğrultusunda ÖSYM tarafından belirlenir. Mesleki ve Teknik Ortaöğretim Kurumlarının “Sağlık Bölümü” mezun olanlar “İş Sağlığı ve Güvenliği” ön lisans programına sınavsız olarak girebilirler. Meslek liselerinin sınavsız geçiş için belirlenen bölümleri dışındaki bölümlerden ya da liselerden mezun olanların/olacakların ise ÖSYM Başkanlığınca yapılan Yükseköğretime Geçiş Sınavına  (YGS) girmeleri ve yeterli "YGS 2" puanı almaları halinde ön lisans programında eğitim-öğretime başlayabilirler. Yurt içi veya dışında eşdeğer bir programda öğrenim gören bir öğrenci, üniversite tarafından kontenjan açıldığı takdirde yatay geçiş için başvurabilir. Öğrenci kabulü, başvuruda bulunan öğrencilerin başarı durumlarının değerlendirilmesi sonucu gerçekleşir.

4.4. Program Kredisi

       Adayların mezun olabilmeleri için, Programda mevcut olan dersleri başarıyla tamamlaması (toplam 120 AKTS) ve 4.00 üzerinden en az 2.00 ağırlıklı not ortalaması elde etmesi gerekmektedir.

       Programı bitirenlere Ön Lisans diploması ve YÖK Yürütme Kurulunun 27.07.1992 tarih ve 92.26.698 sayılı kararı gereğince İş Sağlığı ve Güvenliği Teknikeri unvanı verilir.

4.5. Eğitim Şekli ve Süresi

       - Örgün Eğitim, dört yarıyıl, toplam eğitim süresi 2100- 2480 saat arasındadır. Bu süre derslerdeki modüllerin toplam öğrenme ve staj süresini kapsar. 

4.6. Yatay ve Dikey Geçiş Şartları

       YÖK’ün ilgili mevzuatı doğrultusunda dikey geçiş ve Fırat Üniversitesinin yatay geçiş koşulları ile ilgili yönetmenlik doğrultusunda geçişler yapılır. ÖSYM ön lisans mezuniyet alanlarına göre, Dikey Geçiş Sınavlarında (DGS) başarılı olanlar;

       - Acil Yardım ve Afet Yönetimi

       - İşletme

       - Sağlık Yönetimi

       - Sosyal Hizmetler lisan bölümlerine geçiş yapabilirler.

4.7. Belgelendirme

       Mezun olan öğrenci, İş Sağlığı ve Güvenliği Ön Lisans Diploması verilir.

       Öğrenci mezun olduğunda, eğitim süresinde kazandığı yeterlikleri gösteren dersler diploma ekinde belirtilir.

       Öğrenci, programı tamamlamadan ayrıldığında; eğitim süresince kazandığı yeterlikleri, dersleri gösteren bir belge verilir.     

4.8. Yöntem ve Teknikler

       Hayat boyu öğrenme perspektifinde bireysel öğrenmeyi destekleyici, öğrenci merkezli ve yeterlik kazandırmaya yönelik yöntem ve teknikler uygulanır.

4.9. Öğrenim Çıktıları

       - İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatını açıklayabilmek

       - Risk değerlendirme faaliyetlerini yürütebilmek

       - İş sağlığı ve güvenliği açısından çalışma ortamının gözetimini sağlayabilmek

       - İnceleme-araştırma sürecini düzenleyebilmek

       - İş planlaması ve organizasyonu sürecini düzenleyebilmek

       - İş sağlığı ve güvenliği eğitimleri sürecini düzenleyebilmek

       - İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili periyodik kontroller sürecini düzenleyebilmek

       - Acil durum uygulama işlemlerini yürütebilmek

       - Kayıt ve raporlama faaliyetlerini yürütebilmek

       - Kişisel gelişime ilişkin faaliyetler düzenleyebilmek

       - Yangından korunma ve yangınla mücadele çalışmaları sürecini düzenleyebilmek

       - Kimyasalların tehlikelerini tanımlayabilmek ve ilgili risk analizlerini yapabilmek

4.10. İstihdam Alanları

          6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile özel sektörde ve kamu sektöründe, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili personellerinin ( iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi vb. ) istihdamı zorunlu hâle getirilmiş ve bu da programımız mezunlarına olan talebi arttırmıştır.

          Bunun yanında, teknik eleman olarak mezun olan öğrencilerimiz, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yapılan belirli eğitimler ve bu eğitimler sonunda uygulayacağı sınavda başarılı olan adaylara “İş Güvenliği Uzmanı” sertifikası da vermektedir. Böylelikle öğrenciler yine kamu ve özel sektör alanında, yasal olarak da zorunlu tutulan bu istihdam alanında çalışma fırsatı bulmaktadırlar.

4.11. İş Birliği Yapılacak Kurum ve Kuruluşlar

          Öğrenciler, programın gerektirdiği öğretim faaliyetleri, istihdam olanakları ve planlama konularında;

          - Üniversiteler,

          - Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü,

          - Ortak Sağlık Güvenlik Birimleri,

          - Meslek odaları ve meslek uzmanları ile işbirliğine yönlendirilir.

4.12. Eğitim Öğretim Faaliyetleri

            Haftalık ders planının hem gelişen teknolojiye uygun hem de piyasada geçerliliğinin olması açısından işveren kesimi ile mezun olup da iş yerinde çalışan meslek elemanların talepleri dikkate alınmıştır. Elde edilen veriler haftalık ders planının geçerliliği açısından referans olarak kullanılmıştır.